Wie erft wat ? De langstlevende, uw kinderen en uw bezittingen in Frankrijk

Wat zijn de erfrecht consequenties in Frankrijk ?

Zoals u allen inmiddels zult weten is op 17 augustus 2015 de Europese Erfrechtverordening in werking getreden.

Op grond hiervan is op de vererving het recht van het land van de woonplaats van toepassing. Daarbij wordt met woonplaats gedoeld op uw hoofdverblijf.

Woont u in Nederland, en heeft u een vakantiehuis in Frankrijk? Dan zal derhalve het Nederlandse erfrecht bij overlijden gelden. Bij testament kunt u hiervan afwijken.

Maar wat nu als dat testament indruist tegen de Franse wet?

Dit is het verhaal van Sjaak* en Patries*, al 25 jaar getrouwd, en de ouders van dochter Fien*.

Na een kort ziekbed is Sjaak overleden.

Er was nauwelijks tijd om over zaken als vererving en dergelijke te praten.

Bovendien ging het echtpaar ervan uit dat ze het goed geregeld hadden. Ze hadden immers vorig jaar nog hun testament bij een Nederlandse notaris aangepast.

Tweetrapsmaking

In het testament was Patries tot enig erfgenaam benoemd met daaraan gekoppeld een zogenaamde tweetrapsmaking.

Dit houdt in dat al hetgeen een erfgenaam verkrijgt, dit verkrijgt als bezwaarde.

Bij het overlijden van de bezwaarde dient hetgeen onverteerd is gebleven, toe te vallen aan de verwachters.

Het grote voordeel van zo’n bepaling is dat de langstlevende geen erfbelasting hoeft te betalen over de kindsdelen. Daarbij kun je het ook inzetten om het vermogen in de eigen familie te houden.

Daar staat echter tegenover dat de langstlevende gedurende de rest van zijn/haar leven een gedegen administratie moet bijhouden, om inzichtelijk te maken naar de kinderen toe wat er met het vermogen is gebeurd.

In Frankrijk kennen we een soortgelijke bepaling onder de naam: fidéi commis de residuo. Met als grote verschil dat een bezwaarde naar Nederlands recht geen zekerheid hoeft te stellen en het vermogen mag opmaken.

Verkoop Franse woning

Vanwege de uitleg die de Nederlandse notaris destijds gaf aan het testament, ging Patries er zonder meer van uit dat ze bevoegd was om in haar eentje de Franse vakantiewoning te verkopen. Fien zou niet bij de verkoop betrokken hoeven te worden.

Zo liet ze ook de makelaar weten die de verkoop op zich nam. Binnen enkele weken was de woning verkocht en kon een koopakte worden opgesteld. Een Europese Verklaring van Erfrecht werd opgesteld, waarin dochter weliswaar werd genoemd, maar niet als erfgenaam of legitimaris.

Haar verbazing was groot toen de Franse notaris, die de overdracht verzorgde, aangaf niet met deze akte uit de voeten te kunnen.

De reden?

Code Civil

In de Code Civil (het Franse Burgerlijk Wetboek) is sinds 1 november 2021 een bepaling aan artikel 913 toegevoegd. Kort gezegd komt het op het volgende neer:

wanneer de overledene (of één van zijn kinderen) op het moment van overlijden woonachtig is in de Europese Unie en wanneer het (in dit geval) Nederlandse erfrecht het kind niet beschermt, kan dat kind aanspraak maken op verdeling van bezittingen die zich in Frankrijk bevinden op de dag van overlijden, om zo te worden hersteld in de voorbehouden rechten die hun door de Franse wet zijn toegekend, zijnde de legitieme portie.

De Franse notaris is verplicht om hierop toe te zien.

Instemming dochter

De verkoop kon enkel doorgang vinden wanneer dochter Fien haar medewerking zou verlenen aan de verkoop. Gelukkig is de verstandhouding tussen Patries en haar dochter zeer goed te noemen.

En hoewel Fien aangaf niets van de verkoopopbrengst te willen ontvangen, besloot de Franse notaris anders, en keerde hij het bedrag ter grootte van de legitieme portie aan haar uit.

Moraal van dit verhaal

Ook wanneer het Nederlandse erfrecht van toepassing is op de afwikkeling van een nalatenschap met daarin Frans vermogen, houdt dit niet automatisch in dat het testament onverkort in Frankrijk zal worden uitgevoerd.

Het is van belang dat hiermee bij het opstellen van het testament rekening wordt gehouden.

Tenslotte nog dit.

Of de bepaling van artikel 913 Code Civil de komende jaren standhoudt, terwijl het indruist tegen de Europese regelgeving in de vorm van de Europese Erfrechtverordening, is vooralsnog de vraag.

Mireille Bosscher

Contact

Juridische Adviespraktijk Bosscher

President Kennedylaan 19

2517 JK Den Haag

T.  31 (0)6-42661075

T.  31 (0)70 2196868

T.  33 (0)970733287

info@bosscher-advies.nl

https://www.bosscher-advies.nl/contact/

Heeft u ook emigratieplannen of woont u al in het buitenland en waar krijgt u nog meer mee te maken ?

Ook interesse in emigratie naar Frankrijk en/of aankoop van een (tweede) huis in Frankrijk ?

Lees er alles over in de herziene editie van het

Handboek Wonen en kopen in Frankrijk 2024

Voor iedereen met emigratie- aankoop- of investeringsplannen in Frankrijk 

Met medewerking van juristen, advocaten, fiscalisten, financiers, makelaars, verhuisbedrijven en andere ervaringsdeskundigen.

Met de laatste juridische, fiscale en financiële updates

Al ruim 25 jaar de juridische, fiscale en financiële informatiebron voor Nederlanders en Belgen die zich al of niet permanent in Frankrijk willen vestigen en/of in Frankrijk een (tweede) huis willen kopen of reeds bezitten

380 pagina’s onmisbare informatie. Alles wat u wilt én moet weten. Ontdek de mogelijkheden en vermijd de valkuilen !

Het handboek Wonen en kopen in Frankrijk (herziene editie 2024) te bestellen via onderstaande link:

► https://www.eenhuisinhetbuitenland.nl/c-1839428/frankrijk/

De boeken over Frankrijk zijn ook te bestellen via de boekhandel of bol. com of managementboek