De Europese Erfrechtverordening; wat verandert er voor u ?

juni 2015

De Europese Erfrechtverordening

Met ingang van 17 augustus 2015 zal op internationale nalatenschappen de Europese Erfrecht verordening van toepassing zijn. Van een internationale nalatenschap is sprake zodra verschillende landen betrokken zijn bij die nalatenschap, bijvoorbeeld als iemand met de Nederlandse nationaliteit komt te overlijden en op dat moment een (tweede) woning in het Italië bezit. Op dit moment heeft ieder Europees land nog eigen regels ten aanzien van internationale nalatenschappen. Deze komen niet altijd met elkaar overeen en daardoor kan het voorkomen dat ieder land het eigen recht van toepassing verklaart op de nalatenschap. Dat kan tot lastige situaties leiden. Met de nieuwe Verordening wordt geprobeerd hier wat meer duidelijkheid in te krijgen doordat de vererving en afwikkeling van internationale nalatenschappen, voor een groot deel van de lidstaten binnen de EU, op dezelfde wijze geregeld gaat worden.

De verordening geldt voor alle landen van de Europese Unie, met uitzondering van Denemarken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk en is van toepassing op de erfopvolging van personen die op of na 17 augustus 2015 komen te overlijden.

De regels van de Europese Erfrechtverordening

• Hoofdregel: het recht van de laatste gewone verblijfplaats is van toepassing

Op een internationale nalatenschap is het recht van toepassing van het land waar de overledene zijn laatste gewone verblijfplaats had. Wat zijn laatste gewone verblijfplaats was dient aan de hand van alle relevante feiten en omstandigheden te worden vastgesteld. Dat is niet altijd het land waar de overledene zijn laatste adres had. Er wordt moet gekeken naar het land waarmee de overledene de meeste maatschappelijke en sociale banden had.

• De erflater kan een rechtskeuze maken voor het recht van zijn nationaliteit

Het is mogelijk om af te wijken van de hoofdregel door bij testament een rechtskeuze te maken. De keuzemogelijkheid is beperkt tot het recht van het land van de nationaliteit op het moment van de rechtskeuze of op het moment van zijn overlijden. Als een testateur verschillende nationaliteiten bezit kan hij daaruit een keuze maken.

Met het uitbrengen van een rechtskeuze wordt bepaald welk recht van toepassing is op de erfopvolging (wie de erfgenamen zijn). Na de inwerkingtreding van de verordening bepaalt de rechtskeuze ook welk recht van toepassing is op de afwikkeling van de nalatenschap.

• Er komt een Europese verklaring van erfrecht

De verordening introduceert de Europese erfrechtverklaring, waarmee erfgenamen en executeurs hun rechten en bevoegdheden kunnen aantonen in de verschillende EU-lidstaten. In Nederland zal deze verklaring afgegeven moeten worden door een notaris. Met de Europese verklaring van erfrecht kan in het buitenland een nalatenschap worden afgewikkeld. Hiermee worden dubbele of extra procedures voorkomen, met als gevolg, dat een nalatenschap sneller, en dus ook vaak goedkoper, afgewikkeld kan worden.

Huidig erfrecht versus nieuw erfrecht

Op grond van het huidige internationale erfrecht is het ook al zo dat het recht van het land van de laatste gewone verblijfplaats van de overledene van toepassing is, maar alleen als de overledene ook de nationaliteit van dat land bezat òf voorafgaande aan het overlijden ten minste vijf jaar in dat land woonde. In de nieuwe verordening is in beginsel altijd het recht van het land van de laatste gewone verblijfplaats van de overledene van toepassing op de nalatenschap.

Op grond van het huidige internationale erfrecht kan een rechtskeuze worden uitgebracht voor ofwel het recht van de nationaliteit ofwel het recht van de gewone verblijfplaats op het moment van de rechtskeuze of op het moment van overlijden. Op grond van de verordening is de rechtskeuze van de erflater vanaf 17 augustus 2015 beperkt tot het recht van zijn nationaliteit op het moment van de rechtskeuze of op het moment van overlijden.

Gevolgen

Nederlanders

Personen met de Nederlandse nationaliteit kunnen zowel vóór als na 17 augustus 2015 een rechtskeuze uitbrengen voor Nederlands recht. De verordening verklaart het recht van de laatste gewone verblijfplaats van toepassing op de internationale nalatenschap als er geen rechtskeuze is gemaakt. Voor Nederlanders die in het buitenland (gaan) verblijven en geen rechtskeuze uitbrengen voor Nederlands recht, zal het recht van de gewone verblijfplaats op het moment van overlijden van toepassing zijn. En als die gewone verblijfplaats op dat moment Italië is, zal er Italiaans recht van toepassing zijn.

EU-burgers in Nederland

Voor personen zonder de Nederlandse nationaliteit maar met hun gewone verblijfplaats in Nederland gaat er meer veranderen. Op dit moment kunnen zij naar Nederlands recht een rechtskeuze uitbrengen voor het recht van hun nationaliteit of van hun gewone verblijfplaats. Vanaf 17 augustus 2015 kunnen zij alleen nog een rechtskeuze uitbrengen voor het recht van de nationaliteit. Wanneer een niet-Nederlander er zeker van wil zijn dat Nederlands recht van toepassing zal zijn op zijn nalatenschap, dan dient deze vóór 17 augustus 2015 een rechtskeuze uit te brengen voor Nederlands recht.

Overgangsdatum IPR

Tot 17 augustus 2015 geldt nog het oude recht waarbij ieder land zijn eigen IPR hanteert en waarbij een Nederlandse verklaring van erfrecht niet zomaar in elk land geaccepteerd wordt. Een rechtskeuze die voor 17 augustus aanstaande is of wordt gedaan blijft geldig nadat de verordening in werking treedt. Na 17 augustus 2015 zal de in een testament gemaakte keuze in iedere lidstaat geaccepteerd moeten worden. Vanaf 17 augustus 2015 wordt de keuze ten aanzien van ons huidige recht dus beperkt en is het alleen nog maar mogelijk te kiezen voor het recht van het land van de nationaliteit. Als er geen rechtskeuze in het testament wordt vermeld dan geldt het recht van de laatste gewone verblijfplaats van de erflater. Door uitdrukkelijk in het testament op te nemen dat er geen rechtskeuze wordt gemaakt, wordt er impliciet een keuze gemaakt voor het recht van de laatste gewone verblijfplaats.

Voor iemand die in Nederland woont, hier zijn vermogen heeft, een Nederlandse partner heeft, maar niet de Nederlandse nationaliteit heeft, is het straks niet meer mogelijk om Nederlands recht van toepassing te verklaren op zijn nalatenschap. Mocht dat echter wel de bedoeling zijn dan zijn er twee mogelijkheden:

  • geen rechtskeuze uitbrengen waardoor het recht van de gewone verblijfplaats ten tijde van het overlijden van toepassing is;
  • nog vóór 17 augustus 2015 een rechtskeuze voor Nederlands recht uitbrengen.

Nederlands of Italiaans recht?

Het is belangrijk dat u zich laat voorlichten over de gevolgen die de toepasselijkheid van Nederlands of Italiaans recht voor de vererving en afwikkeling van uw nalatenschap heeft. Zo is het naar Italiaans recht niet mogelijk om naaste verwanten hun legitieme portie te ontzeggen. Of u kiest voor Nederland of Italiaans recht is afhankelijk van uw persoonlijke situatie. Wat heel belangrijk is om u te realiseren, is dat als u geen keuze maakt, het recht van uw gewone verblijfplaats van toepassing zal zijn. Dat is iets om goed in de gaten te houden, mocht u, bijvoorbeeld na pensionering, besluiten om permanent in de (tweede) woning te gaan wonen.

© mr drs M.J. (Margreet) Sjoerts

Sjoerts Advocatenkantoor

www.sjoertsadvocatenkantoor.nl

info@sjoertsadvocatenkantoor.nl

 

Nieuwsbrief

Meld u aan voor onze nieuwsbrief
Aanmelden
© 2012 - 2024 eenhuisinhetbuitenland | sitemap | rss | webwinkel beginnen - powered by Mijnwebwinkel