Kopen in de Beiras (het achterland van Portugal)

Wat is een goed moment om een huis of een stuk grond te kopen in Portugal?

De laatste paar jaar krijg ik die vraag met regelmaat. Van stellen die al jaren zoeken en de knoop niet durven door te hakken. Van investeerders uit de hele wereld die merken dat de huizenprijzen in Lissabon en Porto verveelvoudigd zijn in korte tijd, en zich nog verbazen over de prijzen in ´het achterland´ waar ons makelaarskantoor Terra dos Rios, zit. En die zich daardoor beginnen af te vragen wat er met dat achterland, de Beiras, aan de hand is omdat de prijzen hier in ons gebied niet substantieel gestegen zijn de afgelopen jaren. Van mensen die geïnspireerd door ´ik vertrek´-programma´s op de noordeuropese televisie hopen hier een bouwval te kunnen kopen en die met winst van de hand te kunnen doen. Van ondernemers die een camping willen beginnen of een B&B. Dat is, even kort terzijde, het voordeel van het ervaren raken met 14 jaar makelaardij als Nederlandse in het achterland: ik hoef er niet op uit de wereld in, de hele wereld komt hier langs. Alle nationaliteiten trekken langs, één van de vele bijzondere aspecten van het gevestigd raken als kantoor. Goed, terug naar de vraag dus: wat is een goed moment om een huis of een stuk grond te kopen in Portugal?

Ik ga de vraag beantwoorden voor deze streek, de afwisselende Beiras, die zich grofweg uitstrekt tussen het Dourogebied in het noorden tot aan de Ribatejo in het zuiden. Maar ik verklap alvast dat ik een ander antwoord voorop ga stellen dan u mogelijk verwacht. 

Allereerst economisch bezien, wat is een goed moment om te kopen? De komende tijd zal er mogelijk een kleine daling zijn in huizenprijzen door de coronacrisis. Hoe merkbaar dat zal zijn is de vraag, want de huizenprijzen in dit gebied, of specifieker in ons bestand,  kennen – een enkele uitzondering daargelaten - een reële verkoopprijs. Niet om mezelf op de borst te slaan, maar daar doen we als makelaarskantoor ook wel het nodige aan om de verwachtingen van verkopers te temperen en een reële, maar ook duurzame en eerlijke, markt te onderhouden. Niemand heeft er op lange termijn baat bij als prijzen torenhoog en ongeworteld de lucht in gaan. Dat werkt een wegdringen van de authenticiteit in de hand, drukt de portugezen met wortels in deze streek en hier terug willen komen of hier hun eerste huis willen kopen, weg. En hoezeer dat het bijzondere karakter van de streek zou veranderen cq doen verdwijnen, hoeven we maar te vragen aan de bewoners van ´Airbnb´hotspots. Tweede argument tegen irreële prijzen is ook dat vroeg of laat alles wat niet op reële waarde is gebouwd, waar lucht in zit, instort. Kijk maar naar de voorlaatste grote crisis, de financiële crisis van 2008/2009. Dus het is, om kort te zijn, nog maar de vraag in hoeverre de economische (korte termijn) crisis daadwerkelijk doorwerkt op de prijzen hier in de streek op korte termijn.

Echt doorslaggevend is eigenlijk een motief van heel andere orde. Het persoonlijk, niet-materiële motief: ver weg van je (klein)kinderen, uit je sociale netwerk, met een andere taal, een andere ziekenzorg, de relatie met je partner die verandert als je meer op elkaar bent aangewezen, de financiële toekomst die er doorgaans heel anders uit komt te zien. Dan komt het dus aan op veerkracht, op flexibiliteit, op de kracht van de relaties die je hebt, op de inzet om van het avontuur een succes te maken. Dat komt allemaal niet van dat huis natuurlijk, of van die idyllische plek. Dat moet je zelf doen. Dus wat is het goede moment om een huis/een stuk grond te kopen? Ik denk dat ook hiervoor het belang geldt van reëel te zijn. Net zoals we bij het economisch motief zagen hoe belangrijk het is om de realiteit niet uit het oog te verliezen, is dat bij de optelsom van alles persoonlijke afwegingen net zo. En hoe beter de koper(s) daarin slagen, hoe groter de kans dat het droomhuis/dé ideale plek hier in onze bijzondere, authentieke streek staat, of komt - op precies het goede moment.

Ik wil graag eindigen met nog een observatie gegeven deze bijzondere coronatijd. Wat de jaren in Portugal mij en met mij vele anderen hebben geleerd past misschien wel heel goed bij de lessen die ieder aan het trekken is uit deze fase van gedwongen versimpeling. Deze streek, de Beiras, kenmerken zich door kleinschaligheid. Mensen hebben kleine akkers die ze bewerken, soms nog met de hand. De middenstand bloeit hier. In de dorpen kent en begroet men elkaar uitvoerig. Dagelijkse praatjes maken een belangrijk deel uit van het reilen en zeilen van de maatschappij - én de economie. Wie je kent en hoe je omgaat met anderen bepaalt zeker mede hoe efficiënt en effectief je bent. Voor veel buitenlanders die hier neerstrijken is het een enorme opluchting, deze simpele levensstijl van vriendelijkheid, elkaar echt zien, tijd nemen, genieten van het samenzijn, van het samen eten en van de kleine dingen. Genieten van de prachtige natuur die er gewoon ís. Van de seizoenen. Van de groentes van het land. Van wat je gegeven wordt: een glimlach, een grapje, een emmer tomaten of paprika´s. In de financiële beperking die er is, is er een veel groter iets - een enorme rijkdom. Die ligt in de veiligheid. In de vriendelijkheid. In de kennis van het omgaan met de natuur en breder, met het leven. In alles dat er is en zich niet richt op grootschaligheid maar op het kleine simpele. En dat geeft, zo merken velen met mij, een veel grotere rijkdom dan geld kan doen. 

En als mensen mij dan vragen of dit of dat onroerend goed een goede financiële (lees: winstgevende) investering is dan is mijn eerste antwoord gebaseerd op kengetallen ontwikkeld naar aanleiding van verkocht onroerend goed in de afgelopen jaren.

Maar aan dat financiële antwoord voeg ik graag toe dat we in ons gebied nog het voorrecht hebben om volop te kunnen genieten van het immateriële goed dat welzijn heet. En is dat niet een waarde die eigenlijk een grotere drijfveer zou moeten zijn dan onze eenzijdige focus naar financiële winst?

Heleen Terlouw is eigenaar van Terra dos Rios

Makelaarskantoor in Tábua

www.terradosrios.com